sesli kitap

• (bkz: kitap okumak vs kitap dinlemek) başlığındaki yazımı buraya da kopyalamamın mantıklı olacağını düşünerek aşağıda aynen yapıştırıyorum:
  
  kitap okurken o dünya neyse o dünyanın içine giriyorum. misal, durup gözümde bir odayı, bir kadını canlandırıyor, bir kokuyu hisseder gibi oluyorum.
  
  kitap dinlemek ise buna fırsat vermiyor. vaktinizi/hızını kendiniz belirleyemiyorsunuz.
  
  peki kitap dinlemek kötü mü? kesinlikle değil. birçok açıdan mantıklı olabilir. öncelikle ben, başlangıçta bana pek de mantıklı gelmeyen bu işe neden başladım? garip gelecek ama uyku ilaçlarına rağmen uyuyamayan, ses yokken hiç uyuyamayan biri olarak, acaba masal dinlesem nasıl olur dedim. 40 yaşına merdiven dayamış biri olarak biraz salakça da olsa, zarar gelmez dedim. baktım masal pek işe yaramıyor, normalde okumayacağım veya zaten okuduğum kitapları açtım. bir iki tanesi çok sarınca, durdurup kitabı aldım. diğerlerini dinlerken uyuya kaldım.
  
  normal şartlarda, kadın sesini tercih edeceğimi düşünürken, muhtemelen youtube’daki yükleyen kişi sayısı az olduğundan, yükleyen kadınların sesi de (en azından benim denk geldiklerim) nispeten tiz olduğundan ve bende mizofoni olduğundan erkek seslendirmeleri tercih ettim.
  
  yakında ücretli bir/birkaç platforma üye olup, tanınmış ve profesyonel kişilere seslendirme yaptırdıkları için daha güzel olacağını düşünüyorum; yine de storytell türkiye’nin içeriği zayıf geldi. başka önerileri olan varsa lütfen yeşillendirsin.
  
  vay davar, amacın uyumak mı diyebilirsiniz. arkadaşlar benim 12 yıla yaklaşan yazarlığım var. yorumlarıma bakın, binlerce kitap okumuşluğum var. ne yazık ki çoğu ingilizce hukuk kitabı (özellikle de alternatif uyuşmazlık çözümleri—tahkim, arabuluculuk, müzakere, uyuşmazlık divanı, vb.—uluslararası ticaret, fikri ve sınai mülkiyet hakları, uluslararası özel ve genel, amerikan hukuku). normal romanlar, ve alanım hariç kurgu dışı kitaplar toplamı 2.000 civarındadır (tahminen söylüyorum).
  
  okuduklarım arasında tıp ile ilgili kitaplar varken (oldum olası tıp alanına ilgi duymuşumdur), monte kristo kontu yoktur (aşırı ticari kaygı altında yazıldığını düşündüğüm için, kim bilir, belki de haksızımdır).. kuantum mekaniğine giriş varken, karamazov kardeşler yoktur (ileride okumak için sakladığım birkaç klasik biri; aynı mantıkla baba/godfather serisini de izlememişimdir). gerçi çoğu klasiği okumuşumdur. amacım merakımı gidermek. genelde aynı anda 3-4 kitap okurum. mesela bir felsefe kitabı, bir adet bilimle ilgili kitap, bir adet roman, bir biyografi veya araştırma kitabı.
  
  okurken uyuya kalma alışkanlığından kendi 18-19 yaşlarımda uzaklaştırdığım için, okurken uyuya kalamıyorum. bu yüzden sesli kitaplar bana uykuya dalma kapısı açtı.
  
  peki başka ne avantajları var? başında * işareti olanlar benim fikirlerim, olmayanlanlar chatgpt’nin cevaplarıdır (katılmadıklarımın sonuna xekledim ve açıklama yaptım.):
  
  1. uzun süreli okuma sırasında göz yorgunluğunu azaltır. x çoğu kişi o derece uzun saatler ve durmadan okumadığı için büyük bir sorun olmaz.
  
  2. taşıma kolaylığı sayesinde her yerde kitap dinlenebilir. x bu, kindle tarzı bir ebook ile de halledilir.
  
  3. farklı dillerdeki kitapları dinleyerek dil öğrenimine yardımcı olur. x kitabı okumak ayrı katkı sağlar, film/dizi izlemek ayrı katkı sağlar, ancak sesli kitap bunlar kadar faydalı olamaz. yine de diğer ikisi yapılmayacaksa ehven-i şerdir.
  
  4. sesli performans, kitabın atmosferini ve duygusunu zenginleştirir. x aslen tam tersini düşünüyorum; lakin, profesyonelce yapılmış ve birçok başarılı seslendirme sanatçısının katkı sağladığı bir kitapta, bu durum farklı olabilir.
  
  `*`5. çoklu görev yaparken bile dinlenebilir, örneğin yemek yaparken ya da spor yaparken.
  
  6. yazarın ses tonu ve vurgusuyla metnin daha iyi anlaşılmasını sağlar. tabii ki yazar seslendirir veya seslendirme esnasında yönetmene danışmanlık yapar ise.
  
  7. hafıza ve dinleme becerilerinin gelişimine katkıda bulunur.
  
  8. yazılı metni takip etmekte zorlanan bireyler için idealdir.x bundan kastı disleksi ise, kindle’ın özel fontları mevcut.
  
  9. dinleme hızının ayarlanabilmesi sayesinde kişiye özel bir deneyim sunar.
  
  `*`10. uzun yolculuklar ve trafikte zaman geçirmek için ideal bir eşlikçidir. özellikle benim (ve birçok diğer insan gibi) yolculuk esnasında kitap okuyamayanlar için büyük kazanç. (bkz: en aşağıdaki açıklamam)dipnot
  
  11. teknolojik cihazlar aracılığıyla kolay erişim sağlar. yine kindle ile benzer bir özellik olsa da, kidle’dan daha pratik olacağı açıktır.
  
  `*`12. göz sağlığı sorunları olanlar için mükemmel bir alternatiftir. katarakt vb. durumlarda olanlar, okuma sorununu gözlük/lens ile gideremeyecek olanlar için bulunmaz bir nimettir. zamanında böyle bir projeyi ankara barosuna da sunmuştum, biz seslendirme/dublaj vs bilen avukatlar görme engelli kardeşlerimiz için kitap seslendirelim diye. her konuda olduğu gibi, baro, bu konuda da adım atmadı. üstelik kimse bir para da almayacaktı. bir kayıt odası yeterliydi bize…
  
  13. çocuklara kitap sevgisi aşılamak için etkileyici bir yöntemdir. x burada çok dikkatli olmak lazım. çocuk, madem dinleyebiliyorum, niye okuma zahmetine gireyim diye düşünmemeli.
  
  14. metin üzerinde durulması gereken kısımları kolaylıkla tekrar dinlemeye olanak tanır. (bunun hakkında bilgim yok, ama youtube gibi sürekli geri almak ile uğraşılıyorsa, başka bir iş yaparken kitap dinlemeyi zorlaştırır.)
  
  15. rahatlatıcı ve meditatif bir etkisi olabilir.
  
  16. kullanıcıların zihinsel imgelere odaklanmasını kolaylaştırır.x şahsen bunun okumak ile olacağını, dinlerken o derece içine giremeyeceğinizi düşünüyorum. belki de tam tersini düşünenler de vardır; kim bilir?
  
  `*`17. kitap okuma alışkanlığı olmayanlara kitaplarla bağ kurma fırsatı verir.
  
  18. anlama zorluğu çekenler için metni işiterek daha iyi anlama şansı sunar. (buna emin olmadım)
  
  19. yazarın duygu ve düşüncelerini aktarma gücünü artırır. x yazılı hali bunu daha da iyi yapar kanaatindeyim. istisnası için, bkz. madde 6.
  
  20. ev ve iş yerindeki boş zamanlar için ve monoton görevler sırasında zihinsel uyarım sağlar.
  
  `*`21. kitapların daha geniş bir kitleye ulaşmasını sağlar. ne yazık ki, muhtemelen de eğitim sistemimizin başarısızlığından mütevellit, okumak çoğu zaman benimsenmeyen, hatta bazı yerlerde—inanması güç de olsa—dalga dahi geçilen bir alışkanlık. sesli kitapla, belki insanların bu ön yargıları kırılır.
  
  22. farklı seslendirme sanatçılarının yorumlarıyla çeşitli dinleme deneyimleri sunar. bu cidden çok önemli. nasıl oldu da benim aklıma gelmedi de chatgpt’ye kaptırdım bu fikri. çok az sayıda sesli kitap dinlemiş olsam da, aynı kitabı seslendiren iki kişi arasındaki fark dağlar kadar oluyor. birini hiç beğenmezken, diğerine bayılıyorsunuz. bunun da haricinde. örneğin bir romanı dinlerken, kimi seslendirme sanatçıları daha nötr ve monoton okurken (uyku için tercih edilir), diğeri kitabın dinamiklerine uygun olarak sesinin tonunu ve tınısını değiştiriyor (normal zamanda dinlemek için tercih edilir).
  
  23. sosyal medya ve podcastlerle entegre edilebilir, geniş yayılım sağlar.
  
  24. kişisel gelişim kitaplarında motivasyon ve ilham verici içerik sunar. x açıkçası bu tür kitapları—birçok sebepten ötürü—kitaptan saymam. buna karşın, okuyana da, seçiminden ötürü saygı duyarım. velev ki bu kitap tüketilecek, en azından nispeten daha az zaman harcanmış olunur.
  
  25. kütüphane ve kitapçılara gidemeyenler için erişim kolaylığı sağlar.
  
  `*`26. ebeveynlerin çocuklarına kitap okuma şansı olmadığı geceler, her ne kadar bir anne/babanın yerini tutmasa da, hiç yoktan iyi bir alternatif sağlar.
  
  `*`27. görme engellilerin çok daha fazla sayıda kitaba erişebilmesine vesile olur.
  
  `*`28. normalde kitap okumaya vakti olmadığını düşünen kişilerin (örneğin örgü ören yaşlı bir kadın) kitap okumasına vesile olarak bahanelerini tüketir. en azından bir kısmı, kitap dinleme/okuma alışkanlığı kazanır.
  
  `*`29. kitaplara başlayıp devamını getiremeyen insanların, birkaç saat içinde kitabı bitirmelerini sağlaması.
  
  `*`30. yabancı kitapların, türkçe’ye tercüme edilmiş hallerinden çok daha pahalı olduğu ülkemizde, kitapları orijinal dillerinden dinlememize olanak sağlar.
  
  bir nebze yardımcı olabildiysem ne mutlu bana.
  
  dipnot : özellikle yakın gelecekte, yapay zeka vasıtasıyla seslendirilen kitaplar daha düzgün bir hale gelirse, örneğin ders için okunması gereken, sunum için hazırlanılması gereken, genel kültür amaçlı okunması gereken pdf/word vb. dosyaları, çok rahat ve güzel bir şekilde okunur ve hatta ezberlenebilir (özellikle eğitimde ezbere karşı olsam da, malum, bazen şart oluyor). belki de, yapay zeka sayesinde sevdiğiniz ünlülerin ses tonu ile kitapları/notları vs. istediğiniz gibi seslendirtebileceksiniz. düşünsenize, tarih dersi notlarınızı morgan freeman seslendiriyor; hem de kusursuz bir türkçe ile.
  
  storytell harici iyi uygulamaları, ayrıca storytell’e vpn ile bağlanılmış bağlanılmadığını söylemek için yeşillendirirseniz çok sevinirim.